Op bezoek bij graanteler Wynand

Wynand Vogels is één van de telers van Kollenberger Spelt. Al vanaf de opening in 2005, bijna 15 jaar geleden, bakken we met zijn granen. We delen de liefde voor de regio, Zuid-Limburg, hechten grote waarde aan duurzaam ondernemen en zijn bijzonder eigenwijs. Wij in de bakkerij, hij op het land.

De start van onze samenwerking was echter al vele jaren daarvoor. In 1999 startte het project Kollenberger Spelt, om dit oude graansoort opnieuw in Limburg te telen en als initiatief om de Kollenberg voor verdere huizenbouw te beschermen. En dat is gelukt!

“Heel vroeger, dan heb ik het over duizend jaar geleden, bestond er nog geen genetische modificatie van graan.”

Het project van het telerscollectief was succesvol, evenals de herintroductie van het graansoort in Limburg. Het daagt de telers uit te experimenteren, want het is niet bij spelt gebleven. Dit jaar zal de eerste Nederlandse tritordeum geoogst worden, een graansoort dat in Spanje ontwikkeld is met als uitgangspunt ecologische, economische en sociale duurzaamheid. Tritordeum, een kruising tussen durum en wilde gerst, kenmerkt zich door een lager glutengehalte, wat het voor mensen die gevoelig zijn voor gluten, makkelijker verteerbaar lijkt te maken. Na de oogst deze zomer zorgt Wynand ervoor dat het graan wetenschappelijk onderzocht wordt, om te kijken of er mee gebakken kan worden of dat het beter tot z’n recht komt in bier.

Tijdens ons bezoek in Schinnen neemt hij ons mee naar de graanvelden: spelt, gerst, tarwe en tritordeum. Wanneer je de granen zo vlak bij elkaar ziet groeien, vallen ook direct de enorme verschillen op. Verschil in lengte, kleur, hoeveelheid korrels op de aren. Zo is de brouwersgerst bijna klaar om te oogsten, terwijl de spelt en tritordeum nog een aantal weken nodig hebben.  Een aantal jaar geleden overwoog Wynand om volledig biologisch te gaan telen. Uiteindelijk heeft hij ervoor gekozen om het niet te doen, want het verhaal klopte niet in zijn ogen. De lijst aan eisen waar je voor biologische certificering aan moet voldoen is enorm en tegelijkertijd zijn er bestrijdingsmiddelen toegestaan waar hij niet achter staat, zoals kopersulfaat.

Naast het werk op zijn eigen akkers, kijkt Wynand naar the bigger picture. Met het delen van kennis draagt hij graag bij aan een duurzame toekomst. Via  een organisatie gaat hij zo’n twee keer per jaar naar een derdewereldland, op bezoek bij een ondernemer met een vraagstuk. Een van de criteria is daarbij dat de lokale ondernemer, financieel gezien, niet zelf een adviseur kan veroorloven. Tijdens het bezoek, dat meestal een paar weken duurt, begeleidt Wynand de agrarische ondernemer in zijn vraagstuk, door het delen van kennis en samen zoeken naar een oplossing. Wynand’s beweegreden is simpel: samen kun je meer en kom je verder!

Terug naar de velden in Schinnen. Terwijl we door de velden lopen vertelt hij: ‘Heel vroeger, dan heb ik het over duizend jaar geleden, bestond er nog geen genetische modificatie van graan. Wel deden ze aan natuurlijke optimalisatie, op een heel simpele maar slimme wijze! Vlak voor het oogsten, selecteerden ze de meest volle graan are. Van deze are gebruikten ze de zaden om voor de volgende oogst in te zaaien.’

Binnenkort zullen alle akkers geoogst worden. In het najaar worden de nieuwe zaden ingezaaid, zodat ook volgend jaar de glooiende heuvels in Zuid-Limburg weer vol prachtig goudgekleurd graan staan.

P.S. Op zoek naar een bijzondere verblijfsplaats? Bezoek Hoeve Krekelberg van familie Vogels, een natuurkampeerterrein midden in het Limburgse heuvellandschap!